Jak motywować osoby z niepełnosprawnościami do pracy?

Motywacja pracowników z niepełnosprawnością wymaga bardzo często określonych umiejętności i sporego wyczucia, niekiedy wręcz – intuicji.

Zaledwie 25 proc. osób żyjących w Polsce z niepełnosprawnościami, a będących w wieku produkcyjnym, jest aktywnych na rynku pracy. Obok barier zewnętrznych, które utrudniają znalezienie zatrudnienia, bardzo często pojawiają się też te wewnętrzne. A za największą z nich należy uznać brak motywacji do działania.

Jakie funkcje w życiu osoby z niepełnosprawnością spełnia praca?

Należy wymienić trzy podstawowe funkcje motywacyjne funkcje pracy w życiu osób z niepełnosprawnościami:

rehabilitacyjną;
socjalizacyjną – więzi społeczne, rozwój osobowości człowieka, satysfakcja i samorealizacja;
dochodową.

Dla większości ludzi, którzy żyją z różnymi rodzajami i stopniami niepełnosprawności często problemem jest wybór zawodu, jego zmiana, przygotowanie do pracy zawodowej, adaptacja zawodowa i utrzymanie zatrudnienia.

Motywacja pracowników z niepełnosprawnością musi wiązać się z rozwojem ich osobowości, samorealizacją oraz integracją społeczną. Fakt, iż pracujemy zwiększa poczucie naszej wartości i zmienia sposób postrzegania nas przez resztę społeczeństwa. Dzięki aktywności zawodowej przestajemy być odbierani wyłącznie jako biorcy świadczeń i obciążenie w wymiarze opiekuńczym i ekonomicznym dla naszych rodzin. Pozwala ona stać się nam obywatelami na równych prawach i zasadach współżycia społecznego.

Stajemy się tymi, którzy mają innym coś konkretnego i namacalnego do zaoferowania. W przypadku Fundacji Przypominajka są to chociażby świece.

Motywatory, które wpływają na podjęcie pracy przez osobę z niepełnosprawnością

Do podjęcia pracy osobę dotkniętą niepełnosprawnością motywują następujące czynniki:

poprawienie sytuacji finansowej;
zwiększenie poczucia własnej wartości;
poczucie bycia potrzebnym;
poznawanie nowych ludzi;
nauka wzajemnej pomocy;
potrzeba bezpieczeństwa i szacunku – jej zaspokojenie;
satysfakcja z wykonywanej pracy i znaczenie społeczne;
osiąganie celów, które wynikają z naszych pragnień;
doskonalenie podstawowych umiejętności;
wyjazdy integracyjne, które mają pozytywny wpływ na ludzką psychikę;
nauka samodyscypliny.

Jako idealna forma terapii, która poprawia stan naszego zdrowia praca:

umożliwia rozwój społeczny i normalizację życia;
osobom z niepełnosprawnościami pozwala czuć się pełnoprawnymi obywatelami;
stawia wymagania osobom z niepełnosprawnościami, dzięki czemu polepszają one swoje indywidualne możliwości;
uczy bycia otwartym na zmiany i nowe wyzwania;
sprzyja uczeniu się wykonywania codziennych czynności.

Godność osobista i zawodowa motywują nas do podjęcia pracy

Praca podnosi naszą wartość – tak w oczach innych, jak i w samoocenie. Bez względu na niepełnosprawność mamy do niej pełne prawo. Gwarantuje nam je chociażby 27. artykuł Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych.

Mamy prawo zarabiać na życie w sposób, jaki sobie wybierzemy. Przez państwo i społeczeństwo musimy mieć stworzone warunki, które pozwolą nam funkcjonować na otwartym rynku pracy.

Aby było to możliwe, muszą zostać osiągnięte konkretne cele i warunki:

zakaz dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność;
ochrona praw osób z niepełnosprawnościami do korzystnych i sprawiedliwych warunków pracy;
korzystanie z praw pracowniczych i z prawa do organizowania się w związki zawodowe;
dostęp do ogólnych programów poradnictwa zawodowego i specjalistycznego;
dostęp do usług poradnictwa pracy, szkolenia zawodowego i kształcenia ustawicznego;
możliwość zatrudnienia i rozwoju zawodowego;
pomoc w znalezieniu, uzyskaniu i utrzymaniu zatrudnienia;
pomoc w powrocie do zatrudnienia.

Godność osobista, której gwarancję zwiększa wykonywanie pracy, przysługuje każdemu z nas. Dzieje się tak niezależnie od jakichkolwiek cech – wieku, płci, choroby, niepełnosprawności, pochodzenia, poglądów, zachowania etc.

Z kolei wynikająca z niej godność zawodowa jest związana z poczuciem odpowiedzialności za jakość i efekty pracy, którą wykonujemy. Ważne jest zatem, aby na przykład gadżety reklamowe, które tworzy osoba z niepełnosprawnością nie ustępowały w niczym tym, które są produkowane przez osoby pełnosprawne.

Praca – również w sensie stabilnego zatrudnienia – i przebywanie w zespole wykonującym określone zadania, możliwość samodzielnego utrzymania i zaspokojenia podstawowych potrzeb bytowych dla człowieka żyjącego z niepełnosprawnością jest fundamentem do kształtowania w nim poczucia własnej wartości.

Bez względu na to, jakim rodzajem i stopniem niepełnosprawności jesteśmy dotknięci, możemy realizować się na wiele różnych sposobów – co motywuje nas dodatkowo do działania.

Fundacja Przypominajka widzi potencjał u ludzi z niepełnosprawnościami i stara się jak najlepiej korzystać z mocnych stron, które niewątpliwie posiadają pracujące u nas osoby. Ktoś potrafi zaprojektować świetne welcome packi lub stworzyć profesjonalną stronę czy sklep www. Inna osoba stworzy ciekawy projekt graficzny, a jeszcze inna napisze interesujący i merytoryczny artykuł na blogu.

Najważniejsza jest dobra motywacja do pracy w warunkach dogodnych dla każdego z nas. Powinna uwzględniać ona nie tylko nasze umiejętności i kompetencje, jakimi dysponujemy, lecz także nasze potrzeby i wartości.