Jakie kary grożą za brak szkolenia BHP?

Szkolenia BHP to przede wszystkim obowiązek pracodawcy. W Kodeksie Pracy zostało jasno określone, że bez nich pracownik nie może zostać dopuszczony do pracy, a ich brak skutkuje karami.

Każda zatrudniona i dopuszczona do pracy osoba musi mieć ważne badania z orzeczeniem lekarza medycyny pracy oraz odbyć szkolenie z zakresu BHP.. Nowi pracownicy muszą przejść obowiązkowo szkolenia wstępne, natomiast osoby z dłuższym stażem pracy obowiązują szkolenia okresowe.

A co jeżeli pracodawca nie dotrzyma tego obowiązku?

Konsekwencje za brak szkolenia BHP

Pracodawca może ponieść karę grzywny, która wynosi od 1 000 do 30 000 złotych. Więcej mogą zapłacić pracodawcy, którzy nie wywiążą się z obowiązku związanego z przeprowadzaniem szkoleń BHP więcej niż jeden raz. W przypadku trafienia sprawy do sądu przedsiębiorca może otrzymać karę w wysokości 10 000 złotych.Osoby prawne i jednostki prawne może natomiast spotkać nawet kara 50 000 złotych.

Kiedy pracodawca może zostać ukarany

Może to nastąpić wówczas, gdy:

pracodawca nie przeprowadza szkoleń wstępnych;
pracodawca nie przeprowadza szkoleń okresowych;
pracodawca nie dotrzymuje wyznaczonych terminów;
pracodawca nie prowadzi dokumentacji szkoleniowej lub popełnia błędy w trakcie jej prowadzenia.

Państwowa Inspekcja Pracy może w każdej chwili sprawdzić kompleksowość tych dokumentów.

Terminy szkoleń BHP

Dla nowo przyjętego pracownika obowiązkowy jest instruktaż ogólny, a następnie stanowiskowy. Celem tego drugiego jest omówienie procedur obowiązujących w zakładzie pracy, używanych urządzeń, a także zagrożeń występujących na danym stanowisku pracy. Wstępne szkolenie BHP pracownik powinien przejść w pierwszym dniu pracy.

Odstępstwem od powyższej reguły jest sytuacja, gdy pracownik ponownie zatrudnia się w tym samym miejscu pracy, na tym samym stanowisku. Przykładowo: programista zawiera drugą umowę o pracę na czas określony, gdzie umowy były zawierane jedna po drugiej – bez przerwy w zatrudnieniu.

Kolejnym etapem jest okresowe szkolenie BHP. Pracownicy na stanowiskach kierowniczych powinni odbywać je co pół roku od rozpoczęcia pracy, natomiast osoby na pozostałych stanowiskach co roku.

Szkolenia okresowe BHP pracowników powinny odbywać się:

co trzy lata – w przypadku zatrudnienia na stanowisku robotniczym;
co roku – w przypadku zatrudnienia na stanowisku robotniczym, gdzie są wykonywane szczególnie niebezpieczne prace;
co pięć lat – w przypadku zatrudnienia na stanowiskach kierowniczych, inżynieryjno-technicznych lub innych. Charakter pracy musi wiązać się wówczas z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe, niebezpieczne lub z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
co sześć lat – w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych.

W wyniku zmian wprowadzonych w 2019 roku pracownicy administracyjno-biurowi zatrudnieni u pracodawcy zakwalifikowanego do grupy zawodowej, dla której określono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka zostali zwolnieni z obowiązku odbywania szkoleń BHP. Dla pracodawcy lepiej jest jednak, gdy się one odbywają, ponieważ nawet przy wykonywaniu tego typu obowiązków zdarzają się wypadki. Przykładowo: źle podłączony komputer do zasilania może wywołać zwarcie, co implikuje bezpośrednim zagrożeniem dla osoby, która przy nim pracuje.

Pracodawca ma obowiązek dbania o szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Musi on oddelegować na nie swoich pracowników w czasie pracy, a także pokryć ich koszt.

Przepisy dotyczące szkoleń BHP

Należy przede wszystkim wymienić tutaj Kodeks Pracy – a zwłaszcza zawarty w nim art. 237 3§ 2, który brzmi następująco:

Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie.

Dodatkową podstawą prawną jest Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. 2004, Nr 180 poz. 1860 z późn. zm.). Zawarte w nim zostały przepisy i zasady, według których powinny być prowadzone szkolenia BHP.

Pamiętajmy, że do wypadków może dojść w każdy miejscu pracy – bez względu na to, w jakiej branży działa dana firma. Według danych GUS za pierwszy kwartał 2020 roku, nieprawidłowe zachowanie się pracownika było przyczyną 61 proc. wypadków przy pracy.

Należy zatem dbać o szkolenia pracowników z zakresu BHP – bez względu na to, jakie stanowisko zajmują. Kary finansowe oczywiście motywują do ich przeprowadzania. Najważniejszym czynnikiem, który o tym decyduje powinna być jednak zawsze autentyczna troska o zdrowie i życie pracowników.

Jest to absolutny punkt wyjścia do dalszych działań z zakresu CSR, które prowadzimy.